Công nghệ sấy nhiệt là gì? Có những kiểu sấy nhiệt nào phổ biến hiện nay

Sấy nhiệt là phương pháp sấy phổ biến nhất hiện nay, được ứng dụng rộng rãi trong bảo quản nông sản, thực phẩm, dược liệu, thủy sản và nhiều ngành công nghiệp khác. Đây là công nghệ đơn giản, hiệu quả và dễ triển khai, phù hợp với nhiều quy mô sản xuất. Bài viết này Mactech sẽ giúp các bạn hiểu rõ công nghệ sấy nhiệt là gì và có những kiểu sấy nhiệt nào phổ biến hiện nay.

Công nghệ sấy nhiệt là gì

Sấy nhiệt là quá trình sử dụng gió nóng để làm bốc hơi nước trong nguyên liệu, từ đó làm khô sản phẩm. Nguyên lý của sấy nhiệt rất đơn gian, gió nóng sẽ làm không khí xung quanh nguyên liệu sấy nóng lên, không khí bên ngoài nóng lên truyền nhiệt vào sản phẩm sấy làm sản phẩm sấy cũng nóng lên. Nước trong sản phẩm sấy nóng lên sẽ bay hơi nhanh hơn và thoát ra khỏi sản phẩm sấy. Quá trình này gọi là sấy nhiệt và thường sản phẩm sấy sẽ khô khi độ ẩm ở mức <15%.

Nhiệt độ để sấy khô sản phẩm không cố định mà tùy vào nhu cầu sấy như thế nào. Thường sấy khô nông sản hay thực phẩm mức nhiệt trung bình là 55 – 65^oC. Một số loại sản phẩm có thể sấy ở nhiệt độ cao hơn trong khoảng 80^oC. Còn nếu sấy ở trên 100^oC thì thường gọi là sấy nhiệt độ cao hay rang sấy (hạt).

Các loại máy sấy nhiệt sử dụng công nghệ sấy nhiệt hiện nay có rất nhiều loại, nguồn nhiệt của máy có thể được tạo ra từ điện trở, gas, than, dầu thải hoặc năng lượng mặt trời. Hiện nay phổ biến nhất vẫn là sấy bằng điện trở (sấy điện) và sấy than (sấy củi).

Ưu nhược điểm của công nghệ sấy nhiệt

Ưu điểm:

• Cấu tạo máy đơn giản, vận hành dễ dàng
• Chi phí đầu tư và vận hành thấp hơn nhiều so với các công nghệ cao cấp
• Thời gian sấy nhanh, hiệu quả cao
• Phù hợp với đa dạng nguyên liệu: rau củ, trái cây, nông sản, thực phẩm, dược liệu

Nhược điểm:

• Chất lượng sấy ở mức chấp nhận được chứ chưa thực sự cao cấp.
• Sấy ở nhiệt độ cao thường làm giảm dinh dưỡng trong các loại nông sản, thực phẩm.

Các kiểu sấy nhiệt phổ biến hiện nay

• Sấy nhiệt đối lưu: là kiểu sấy sử dụng quạt gió để luân chuyển không khí nóng tuần hoàn trong máy. Khí nóng được tuần hoàn trong máy liên tục để sấy khô nên sẽ tiết kiệm điện năng đáng kể khi sấy.
• Sấy nhiệt không đối lưu: kiểu máy sấy không đối lưu sẽ có quạt gió thổi thẳng, gió nóng thổi qua sản phẩm sấy thoát ra ngoài máy chứ không tuần hoàn. Kiểu sấy này có nhiều ở các máy mini giá rẻ đáp ứng nhu cầu sấy ít.
• Sấy nhiệt độ cao: sấy ở nhiệt độ trên 100°C, giúp sấy nhanh, tiệt trùng, rang chín các loại hạt, sấy linh kiện điện tử, …
• Sấy phun: là kiểu sấy nhiệt chuyên dụng để sấy bột, cách sấy phun khá đặc biệt nhưng vẫn dùng nhiệt độ cao để sấy nên vẫn gọi là một kiểu sấy nhiệt.
• Sấy lạnh: bản chất của sấy lạnh là sấy ở nhiệt độ thấp (15 – 60^oC) nhưng thực tế thì vẫn có thể coi sấy lạnh là một kiểu sấy nhiệt đặc biệt vì máy sấy lạnh sấy bằng gió khô ấm.
• Sấy tầng sôi, sấy băng tải: đây là các kiểu thiết kế máy sấy dựa theo nguyên lý sấy nhiệt, phù hợp với quy mô công nghiệp, chế biến dây chuyền.

Lưu ý khi sử dụng máy sấy nhiệt

• Chọn nhiệt độ phù hợp với từng loại nguyên liệu để tránh mất màu, biến chất. Đôi khi sấy ở nhiệt độ cao quá sẽ khiến sản phẩm sấy giống như bị hấp chín làm giảm chất lượng sản phẩm sau khi sấy.
• Sắp xếp nguyên liệu đều, không quá dày để gió lưu thông tốt hơn. Nên sấy nguyên liệu theo quy định về khối lượng sấy tối đa mà nhà sản xuất đưa ra.
• Vệ sinh máy định kỳ để tránh bám bụi và giảm hiệu quả sấy

Công nghệ sấy nhiệt là giải pháp sấy khô hiệu quả và kinh tế, phù hợp với phần lớn nhu cầu chế biến nông sản hiện nay. Với các dòng máy sấy nhiệt Mactech, người dùng có thể lựa chọn máy sấy đối lưu, máy sấy nhiệt độ cao hoặc thiết kế theo yêu cầu để đảm bảo chất lượng và năng suất sấy ổn định, bền bỉ.